Quê tôi ở trị trấn nhỏ có dòng sông năm ngã thuộc vùng trũng nhất của tỉnh Sóc Trăng. Cánh đồng lúa ở đây bông lẹt đẹt vì bị phèn và 6 tháng nước mặn, 6 tháng nước lợ nhưng bù lại cá thì thôi khỏi nói. Khoản cuối tháng 3 đầu tháng 4 mưa đầu mùa là đi bắt cá rô lên, có lần hôm đó trời mưa lớn lắm, tối đến tôi rủ thằng em đi soi cá, hai chị em xách lồng đèn ra đồng eo ôi ếch nhái nó kêu như hòa tấu khúc nhạc đồng quê, nước trong veo nhìn thấy con cá lóc thật là to. Thằng em tôi chém cái bụp nó kêu mò đi, tôi quăng lồng đèn mò quýnh quáng cuối cùng không thấy đường mò cá mà lo mò lồng đèn.
Chợ nỗi ngã năm tỉnh Sóc Trăng
Qua tháng 5, tháng 6 dọn cỏ đặng sửa soạn cấy, nói là cỏ chứ toàn năng kim, dày như bàn tay, tôi mê đi ruộng lắm nên rủ mấy đứa nữa đi làm cỏ cho bà Tám gần nhà, bà có trại đóng xuồng bà nói tao liều đóng cho tụi mầy một chiếc xuồng đó, tới 11 giờ là bà ra đầu liếp cầm lá cờ quơ qua quơ lại là tụi tui vô ăn cơm trưa, và hôm nào cũng có một chàng thả trâu xong là rề lại làm quen, có hôm tôi gặp được 2 trứng con cùm núm tôi la lên: á được 2 trứng thế là tụi nó nhàu lại giựt lấy rồi chạy đi kêu anh H ơi lại đây con L tặng cho anh có nầy nè, thấy là hắn để ý tôi và hôm nào cũng thả trâu xong là rề lại làm quen tụi nó được phen ca lên anh áo xanh đi tìm cô áo đỏ.
Rồi qua tháng 7, tháng 8 vào mùa cấy, ngoại tôi thức dậy từ 1 giờ sáng để xôi nếp nấu cơm cho mấy cô chú lại đi cấy, có người có con nhỏ thì ăn xong vắt ít xôi về cho con. Cuối tháng 10 đầu tháng 11 là tới mùa gặt lúa mẫu ruộng nào gò còn có lúa công tầm lớn được 5-6 bao lúa, còn mẫu nào bị phèn kiếm 1 bao lúa đỏ con mắt. Những tháng nước lợ cá rút xuống lung chỉ cần lấy khạp da bò hay cái hủ đường ra chỗ bờ đứt nhận 1 cái hầm rồi be hai bên lại, khuya ra thăm hầm là nhóc cá luôn. Lối cuối tháng Chạp là chuẩn bị tát đìa ăn Tết, ngoại tôi cũng thức từ nữa đêm đặng sửa soạn cơm nước cho mấy cậu dì tôi gánh đi, nào là giỏ đựng cá, gàu tát nước, đìa ngoại tôi ở giữa cánh đồng cách nhà 1km, mọi người tát đìa tới 8h-9h mới cạn, tôi mê bắt cá hôi lắm nên mò đằng sau dính con lươn quá bự nằm êm re sợ quá tôi quăng bỏ nhưng cũng tiếc nên quay lại mò thì nó biến mất tiêu, thì ra lươn giả chết. Bắt cá xong rồi lên bờ nhổ mớ gốc rạ bắt vài con cá nướng vừa nóng vừa thơm mà ăn với muối hột ngon ơi là ngon. Ra tháng Giêng, hai cánh đồng trơ gốc ra, chiều mát bọn con trai ra đồng thả diều, rủ nó đi chơi, nó hỏi: mầy chở được không? Tôi nói sao không, rồi chở nó ra bờ đê để chạy ở ngoài lộ thấy người ta là tôi xấn vô người ta không hà, vừa đi nó nói tao mới vừa bị chế tao chửi, tôi hỏi sao chửi, chế tao đi ruộng dặn tao nấm cơm kho cá múc chừa nội tao rồi hả ăn, tao tưởng người lớn phải chừa đầu tao chừa đầu không tao ăn cái mình hết trơn, tao hỏi mầy chừa cá gì? Nó nói tao chừa đầu cá chốt không hà, tao nói mầy bị chửi vừa rồi, nhưng sao nó làm thinh tôi chạy một hồi thấy phía sau nhẹ te tôi quay lại thấy nó đang bò lăn dưới ruộng ôm bụng cười, tôi hỏi sao mày không kêu, tao kêu muốn chết mày không nghe.
Cá lóc nướng trui
Rồi khoảng năm 1995 bắt đầu có cống ngăn măn xì phèn, mấy con cá biến đi đâu hết, tội nghiệp mấy con lươn con lịch ngủ quên trong đất không kịp đi nó chết nỗi trắng như bèo, rồi khui kinh sổ phèn cánh đồng quê tôi chuyển mình, lúa tăng 2 vụ, tăng công 500kg-600kg lúa, nước ngọt về cá cũng theo về. Cá rô không xương là đặc sản xứ này, hôm nào không có gì ăn thì tôi xách cần câu và cái thùng ra ruộng chụp mớ cào cào nhấp mớ cá rô trong lúa, xuống lung bứt nắm năng, nhổ vài bụi bông súng và hái vài chùm trái giác về nấu canh chua bông súng, năng chấm cá rô kho trái giác thì ngon hết sẩy. Lâu lâu tự nhiên tôi thèm cái mùi vị đó vô cùng.
Thị Liễu
0902.956.937